Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Czym jest ryczałt?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma opodatkowania, w której podatek obliczany jest od osiąganego przychodu, bez możliwości pomniejszenia go o koszty uzyskania przychodu. Stawka odprowadzanego podatku uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

Kto może korzystać z rozliczania w formie ryczałtu

Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą rozliczać się:

• jednoosobowe działalności gospodarcze,
• spółki cywilne oraz jawne, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne,
• przedsiębiorstwa w spadku,
• spółki cywilne, których wspólnikami są osoby fizyczne i przedsiębiorstwa w spadku.

Z zastrzeżeniem, że podmioty te, by rozliczać się ryczałtem, nie mogą osiągać przychodów przekraczających 2 mln euro rocznie.

Dodatkowo obowiązkowym ryczałtem objęte są przychody z najmu prywatnego.

Obowiązujące stawki

Wysokość stawki podatku jaka obowiązuje przedsiębiorcę, jest zależna od rodzaju prowadzonej przez niego działalności. W roku 2025 wynoszą one:

• 17% - dla przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, czyli działalności gospodarczej wykonywanej osobiście przez: tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych;


• 15% - dla przychodów pochodzących ze świadczenia między innymi usług w zakresie pośrednictwa w sprzedaży hurtowej, magazynowania i przechowywania cieczy i gazów, usług kulturalnych i rozrywkowych, czy też usług reklamowych;


• 14% - w przypadku świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej, usług architektonicznych, inżynierskich, badań i analiz technicznych oraz specjalistycznego projektowania;


• 12% - dla przychodów z usług związanych z wydawaniem gier komputerowych, oprogramowania systemowego, użytkowego oraz pobieranego z Internetu, a także związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania, sprzętu komputerowego czy z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi;


• 10% - dotyczy przychodów osiąganych ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek;


• 8,5% do 100 000 zł oraz 12,5% powyżej 100 000 zł przychodów osiąganych z najmu, podnajmu, poddzierżawy nieruchomości, usług związanych z zakwaterowaniem, wynajmu i dzierżawy samochodów, furgonetek, środków transportu lotniczego i wodnego, pojazdów szynowych, motocykli i pojazdów z częścią mieszkalną bez kierowców, załogi czy obsługi, a także usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych;


• 8,5% - m.in. dla przychodów z działalności usługowej, w tym działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, usług świadczonych w zakresie edukacji, usług związanych z działalnością muzeów, archiwów czy bibliotek, prowizji uzyskiwanej przez kolportera prasy oraz komisanta;


• 5,5% - w przypadku osiąganych przychodów np. z robót budowlanych lub przewozu ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, prowizji z działalności handlowej ze sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, kart magnetycznych oraz żetonów do automatów;


• 3% - dla przychodów osiąganych z działalności gastronomicznej, z wyłączeniem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z działalności usługowej, usług w zakresie produkcji zwierzęcej, z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku, wycofanych z działalności gospodarczej, jeśli zbycie następuje w ciągu 6 lat od wycofania;


• 2% - dla przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy.

Kto nie może stosować ryczałtu

Poza kryterium dochodowym oraz rodzajem prowadzonej działalności, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, wyszczególnione zostały dodatkowe wykluczenia z możliwości rozliczania się tą formą opodatkowania. I tak, z możliwości korzystania z ryczałtu wyłączone są osoby:

• opłacające podatek w formie karty podatkowej,
• korzystające z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
• osiągające częściowo lub w całości przychody z działalności w zakresie:
  • prowadzenia aptek,
  • kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
  • handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
• wytwarzające wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
• podejmujące się wykonywania działalności w roku podatkowym po zmianie:
  • z działalności wykonywanej samodzielnie na wykonywaną w formie spółki z małżonkiem,
  • z działalności wykonywanej przez małżonków w formie spółki na wykonywaną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
  • z działalności prowadzonej samodzielnie przez jednego małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka,
  • z działalności, w której którykolwiek z małżonków opłacał podatek dochodowy na zasadach ogólnych;
• rozpoczynające prowadzenie działalności, w ramach której będą świadczyć usługi lub sprzedawać towary na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, w takim samym zakresie jak w ramach umowy o pracę w poprzednim lub obecnym roku podatkowym.

Ograniczenia ryczałtu

Przedsiębiorca wybierający ryczałt jako formę opodatkowania, musi liczyć się tym, że nie będzie mógł korzystać:

• z rozliczania się ze współmałżonkiem lub jako rodzic samotnie wychowujący dziecko,
• z ulg i odliczeń podatkowych, z wyłączeniem np. odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne, 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), wydatków na cele rehabilitacyjne, wydatków na termomodernizację, wydatków na internet do kwoty 760 zł rocznie, darowizn np. na cele kultu religijnego.

Obowiązki

Przedsiębiorcy, których przychody podlegają opodatkowaniu ryczałtem zobowiązani są do:

• prowadzenia wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych,
• przechowywania dowodów zakupu towarów,
• prowadzenia uproszczonej księgowości w postaci ewidencji przychodów.

Ewidencja przychodów musi być prowadzona według wzoru z rozporządzenia Ministra Finansów oraz być sporządzana odrębnie za każdy rok. Forma prowadzenia ewidencji – papierowa lub elektroniczna – zależna jest od preferencji przedsiębiorcy.

Jeśli obowiązek prowadzenia ewidencji nie zostanie dopełniony lub będzie ona prowadzona nieprawidłowo, to przychód firmy zostanie oszacowany i opodatkowany przez organ podatkowy, stawką równą 5-krotności należnej stawki ryczałtu, ale nie wyższą niż 75%.

Istotny jest również fakt, że osoby osiągające przychody z tytułu najmu prywatnego, nie są zobowiązane do prowadzenia ewidencji przychodów, mimo podlegania obligatoryjnemu opodatkowaniu ryczałtem.